Ateroskleroz Nedir?
Ateroskleroz, arter duvarlarının iç kısmında kolesterol, yağ, kalsiyum ve diğer maddelerin birikmesi sonucu plak oluşumuyla karakterize edilen bir damar hastalığıdır. Bu plaklar zamanla arterleri daraltır, esnekliğini azaltır ve kan akışını kısıtlar. Ateroskleroz, kalp krizi, inme, periferik arter hastalığı gibi ciddi kardiyovasküler hastalıklara zemin hazırlayan temel süreçlerden biridir.
Nedenleri
- Kötü kolesterol (LDL) seviyelerinin yüksekliği: Plak oluşumunun başlıca nedenlerinden biridir.
- Yüksek tansiyon: Arter duvarlarına zarar vererek plak birikimini kolaylaştırır.
- Sigara kullanımı: Damar iç yüzeyine zarar verir, iltihabı artırır ve plak oluşumunu hızlandırır.
- Diyabet: Kan şekeri seviyelerinin yüksek olması damar hasarına ve ateroskleroz gelişimine katkıda bulunur.
- Obezite ve fiziksel hareketsizlik: Fazla kilo, insülin direncine ve yüksek kolesterol seviyelerine yol açabilir.
- İnflamasyon ve enfeksiyonlar: Damar duvarlarında kronik iltihaplanma, plak gelişimine neden olabilir.
Belirtileri
Ateroskleroz erken dönemde belirti vermeyebilir. Ancak damar tıkanıklığı ilerlediğinde:
- Göğüs ağrısı veya sıkışma (anjina)
- Nefes darlığı
- Çabuk yorulma ve halsizlik
- Bacaklarda ağrı veya kramplar (periferik arter hastalığında)
- İnme belirtileri (yüzde, kol veya bacakta ani güçsüzlük, konuşma bozukluğu)
Tedavisi
- Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigarayı bırakma ve stresten uzak durma.
- Kolesterol düşürücü ilaçlar: Statinler gibi ilaçlar LDL seviyelerini azaltır.
- Antihipertansif tedavi: Kan basıncını kontrol altına alır.
- Antiplatelet ilaçlar: Kanın pıhtılaşmasını önler ve plakların üzerine yeni pıhtı oluşumunu engeller.
- Cerrahi ve minimal invaziv işlemler: Stent yerleştirme, anjiyoplasti veya bypass ameliyatı.
Ateroskleroz, zamanla ilerleyen bir hastalık olsa da, erken önlem almak ve uygun tedaviye başlamak ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.
